Obowiązek alimentacyjny to obowiązek dostarczania środków utrzymania, a w miarę potrzeby także środków wychowania.
Co do zasady rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy dziecko posiada majątek, który przynosi dochody, a dochody te wystarczają na pokrycie kosztów utrzymania i wychowania dziecka.
Przepisy Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego stanowią, że obowiązek alimentacyjny względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, może polegać w całości lub w części na osobistych staraniach o jego utrzymanie lub o wychowanie.Przykładowo w takiej sytuacji jeden z rodziców będzie zajmował się dzieckiem, natomiast koszty utrzymania dziecka ponosić będzie w całości lub w części drugi z rodziców.
Sąd, ustalając wysokość alimentów, bierze pod uwagę dwie kwestie:
- usprawiedliwione potrzeby dziecka oraz
- zarobkowe i majątkowe możliwości osoby, która ma płacić alimenty.
Usprawiedliwione potrzeby dziecka zależą m. in. oj jego wieku i stanu zdrowia. Natomiast przy zarobkowych możliwościach osoby, która ma płacić alimenty, bierze się pod uwagę nie tylko to, jakie dochody ona uzyskuje, ale również to, jakie dochody mogłaby uzyskać, gdyby w pełni wykorzystywała swoje umiejętności i kwalifikacje, a nie czyni tego z przyczyn niezasługujących na usprawiedliwienie (np. lenistwo, celowe unikanie podjęcia zatrudnienia). W postępowaniu sądowym o alimenty należy liczyć się więc z tym, że są nie będzie badał tylko tego, ile zarabia rodzic, mający płacić alimenty, ale również to, jak wyglądają jego potencjalne możliwości zarobkowe.